Page 11 - La Gazzetta Del Bagno Ekim 2018

010 LA GAZZETTA DEL BAGNO architecture

TARİHİ BAHÇELERDE

sU KULLANIMI

EREN HISIM

UYGARLIKLARIN DÜŞÜNME ŞEKİLLERİNİ, ÖNEM

VERDİKLERİ SORUNLARI, İNANÇLARINI VE GÜNLÜK

PRATİKLERİNİ TASARIM VE MİMARLIK ÜZERİNDEN

OKUYABİLİRİZ. BAHÇELER DE BOŞ ZAMANI GEÇİRMEK

ÜZERE PLANLANDIKLARI İÇİN TASARIMIN EN ÖZGÜR

OLDUĞU ALANLARDAN BİRİDİR. BU NEDENLE SU Suyun depolanması için de sarnıçlar inşa büyük bir havuz bulunan bu bahçede bir

ÖĞESİNİN BAHÇELERDE KULLANIMI ARACILIĞIYLA edilmiştir. Hamam kültürü de bu dönem- yolun yanına dizilen heykelsi yüz çeşme-
de etkili olmuştur ve hamamlar kültürel
den akan sular da ziyaretçilere etkileyici
bir deneyim yaşatıyor.
etkinliklerin ve sporun da yapıldığı sos-
TARİH BOYUNCA FARKLI KÜLTÜRLERİN DOĞAYA VE SUYA yal merkezler haline gelmiştir. Bahçe ta- Fransız Baroğunda bahçe tasarımı çok
sarımında Yunan bahçelerinin geometrik
YAKLAŞIMINI, ONLARA YÜKLEDİKLERİ ANLAMLARI düzeni esas alınmış aynı zamanda Pers geniş arazilerin peyzaj düzenlemesi
ve Mısır kültürlerinden de etkilenilmiştir.
yapılarak mimarinin de önüne geçen
GÖZLEMLEYEBİLİRİZ. Özellikle idari yöneticilerin kent dışında- gösterişli mekanlar olarak öne çıkıyor.
Bu bahçelerde de daha öncekiler gibi
ki villalarındaki geniş alanlar bahçe ola-
rak tasarlanmıştır. Hadriyanus’un Tivoli geometrik bir düzenleme hakim olmakla
villasında Mısır ve Antik Yunan etkileri birlikte tasarlanan alanın ölçeği diğer-
çok somut bir şekilde gözlemlenebiliyor. lerine göre çok daha büyük. Bu büyük
Piramitleri ile anıtsal mimarisini binlerce yıl Mısırların Nil taklidi olarak yaptıkları arazilerde yaratılan geniş kanallar ve
sonraya aktarabilmiş Antik Mısır’ı ele alalım. uzun havuzların bir benzeri de bu villada havuzlar için su kemerleri kullanılarak
Antik Mısır’da bahçe hem gölge ve serinlik için bulunuyor. Havuzu ise Antik Yunan hey- en yakın su kaynaklarından su taşınmış.
konutlarda bir dinlenme alanı olarak hem de kelleri çevreliyor. Örneğin Versailles Sarayı’nın bahçesinde
dini törenlerin gerçekleştirildiği ibadet alanları çok büyük bir arsanın ana aksına geniş
olarak kullanılmıştır. Mısır kültürünün ve Antik Ortaçağ ile birlikte Avrupa’da işlevi ve bir kanal yerleştirilmiş. Bunun yanı sıra
Mısır’daki günlük hayatın vazgeçilmez bir parçası görselliği birleştiren bahçe tasarım- bahçenin farklı odak noktalarında da
olan Nil Nehri, bahçelerde kullanılan su havuzla- larına geçişin ardından Rönesans ile çeşme ve havuzlar bulunuyor. Osman-
rı için de bir referans olmuş. Bir kenarı uzun dik- birlikte Roma bahçelerine bir dönüş lı’dan Avrupa’ya gönderilen ve Versailles
dörtgen şeklindeki havuzlar, bahçelerde kayıkla gerçekleşmiş. Bu dönemde özellikle İtal- Sarayı’nın bahçesini gezme imkanı bulan
yüzülebilen su kütleleri yaratmış. Bu havuzlar ya’daki bahçeleri günümüzde de gezmek Mehmet Çelebi buradaki bahçelerden
Mısırlıların bahçelerinde günlük hayatlarında mümkün. Tivoli’deki Villa d’Este’de su çok etkilenmiş ve geri döndüğünde an-
önemli bir yere sahip olan Nil Nehrinin taklitleri unsuru bir gösteri haline gelmiştir. Su lattıkları Avrupa usulüne uygun düzenle-
olarak öne çıkıyor. Persler de ticari ilişki kurduğu mühendisliğinde zamanının en iyi örne- nen Sadabad Köşkü’nün bahçesinin tasa-
Mısırlılardan etkilenerek bahçelerine aynı onlar ği olan bu bahçede su sesleri bahçenin rımında etkili olmuştur. Sadabad Köşkü
gibi kayıkla dolaşılan, nilüferlerin ve balıkların kullanıcılarına farklı bir deneyim yaşat- için de Kağıthane deresinin bir bölümü
olduğu dikdörtgen havuzlar yaptırmış. mak amacıyla tasarlanmış. Ana aksında düz geçirilerek kanal gibi düzenlenmiş.
Antik Yunan da Pers kültürüyle etkileşim halinde
olan bir uygarlık olarak geometrik bahçe düze-
nini benimsemiş. Bu dönemin bahçeleri ile ilgili
bilgilere Homeros’un destanlarından ulaşabiliyo-
ruz. Felsefe ve toplum olarak yaşama hakkında
düşüncelerin temelinin atıldığı Antik Yunan’da
doğanın çok önemli bir yeri var. Zamanın dü-
şünürleri bilgi üretimlerini bahçelerde, doğaya
bakan stoalarda yapıp filozoflar kendi ekollerini
devam ettirmeleri adına yeni filozofları da bu
bahçelerde eğitmiştir. Yunan bahçelerinde su
öğesini hem havuzlarda hem de çeşmelerde göre-
biliyoruz. Nimfeum adı verilen, su ve orman peri-
lerine adanmış ve onların heykel tasvirleri bulu-
nan çeşmeler de ilk bu dönemde ortaya çıkmış.
Roma’da su refahla birlikte anılan bir duruma
gelmiştir. İhtiyaç durumunda su kemerleri vasıta-
sıyla suya doğrudan erişimi olmayan kentlere su
getirilmiştir.